Biofilm, de onzichtbare vijand

Beeldt u in: uw productieomgeving is volledig proper, want u werkt met een vast en ervaren team schoonmakers. Bovendien maakt u gebruik van doeltreffende reinigings- en desinfectieproducten. Toch ontdekt u terugkerende microbiologische afwijkingen in metingen op het eindproduct. Een indicatie van de aanwezigheid van een biofilm … Hoe maakt u komaf met biofilms en vermijdt u recalls van uw producten?

Biofilms ontstaan doordat kleine hoeveel­heden organisch vuil, onzichtbaar voor het blote oog, achterblijven op oppervlakken in de productieomgeving. Deze residuen vormen een voedingsbodem voor bacteriën, die zich in verschillende fasen ontwikkelen tot een biofilm. Rond de bacteriën ontstaat een beschermende polymeerlaag, die de micro-organismen afschermt van de omgeving. Zolang de bacteriën zich binnen deze biofilm bevinden, zijn ze niet detecteerbaar via standaard microbiologische tests. Zodra de biofilm echter openbreekt, verspreiden de bacteriën zich razendsnel. Dit kan leiden tot een plotselinge toename van micro-organismen en uiteindelijk tot besmetting van het productieproces.

Sneltest: TBF 300

Hoe kunt u nu zeker zijn dat u te maken hebt met biofilm? Christeyns ontwikkelde een sneltest om biofilm aan te tonen: TBF 300. Dit product hecht zich binnen enkele minuten aan de polymeerlaag van een biofilm. Jason Owen, Food Hygiëne Christeyns legt het proces van TBF 300 uit: “Vooraleer we een biofilmaudit kunnen doen, moet het rvs oppervlak brandschoon zijn. Er is dus een heel grondige reiniging nodig: eerst met alkalische reinigingsmiddelen, gevolgd door een zure reiniging en tot slot een desinfectie. Pas wanneer het oppervlak volledig vrij is van organisch vuil, anorganisch vuil en micro-organismen, kan de biofilmaudit uitgevoerd worden. Hiervoor brengen we TBF 300 op open rvs voedselcontactpunten aan, laten we het vijf minuten inwerken en spoelen we het vervolgens af. Alleen op de plaatsen waar biofilm aanwezig is, verschijnt een roze verkleuring.”

Biofilmvrij protocol

Zodra Christeyns een biofilm detecteert, wordt er een reinigingsprotocol op maat van de klant toegepast. Jason licht toe: “Afhankelijk van de situatie en de behoeften van de klant, kunnen we zowel een protocol met enzymen als een protocol zonder enzymen voorstellen, om biofilm te verwijderen of te voorkomen. Bij beide protocollen starten we met een curatief reinigingsprogramma. In het geval van een enzymatisch protocol gebruiken we enzymatische reinigingsmiddelen — natuurlijke eiwitten die de polymeerlaag van de biofilm afbreken en omzetten in wateroplosbare deeltjes.”

“Daarna desinfecteren we de oppervlakken om de resterende bacteriën in de biofilm effectief te verwijderen. Na deze behandeling worden dezelfde contactplaatsen opnieuw gecontroleerd met TBF 300 om de effectiviteit van de reiniging te verifiëren.” 

Jason vervolgt: “Een biofilm kan zich altijd opnieuw ontwikkelen. Daarom adviseren we als tweede fase een preventief protocol. Hierbij worden de biofilm-verwijderende oplossingen wekelijks ingezet om de vorming van nieuwe biofilm tegen te gaan.”

Doeltreffende oplossing

De combinatie van snelle detectie met TBF 300 en het toepassen van het biofilmprotocol is in de praktijk een doeltreffende oplossing voor de complexe problematiek rond biofilm. Door snel te handelen, verkleint de kans op herbesmetting aanzienlijk, wat resulteert in een betere kwaliteit en een langere houdbaarheid van de eindproducten binnen uw productieomgeving.