In vijf stappen naar een voedselveiligheidscultuur

Het is al even geleden dat de term Food Safety Culture voor het eerst gelanceerd werd. Het was het Global Food Safety Initiative die dat deed. Dat gebeurde vanuit de overtuiging dat gedeelde waarden, overtuigingen en normen van invloed zijn op het gedrag van de gehele organisatie ten opzichte van voedselveiligheid. Het werd daarin gevolgd door het BRCGS dat de term in 2018 als eerste opnam in zijn standaard voor voedselveiligheid. Maar waarom is dit nu zo belangrijk en hoe introduceer je in jouw bedrijf zo een voedselveiligheidscultuur?

Een voedselveiligheidscultuur begint met voldoende draagvlak binnen het voedingsbedrijf. Het moet duidelijk zijn voor iedereen die er werkt dat voedselveiligheid hoog in het vaandel gedragen wordt. Dat vraagt om een management dat prioriteit geeft aan voedselveiligheid en niet de focus legt op kwantiteit of kostenbeheersing. Want het is aan hen om de voedselveiligheidscultuur vorm te geven, uit te zetten en te onderhouden. Dat eventjes realiseren van vandaag op morgen is een utopie. Cultuurverandering is immers een kwestie van de lange adem. Het kost tijd om alles van het hoogste tot het laagste echelon te laten doorsijpelen.

Het engagement is er, nu nog de strategie. Probeer een zo helder mogelijk beleid uit te stippelen en documenteer ook wat er precies allemaal verwacht wordt. Het is belangrijk om te starten vanuit de huidige situatie: analyseer zo objectief mogelijk hoe goed je als bedrijf scoort op vlak van voedselveiligheid. Voor veel bedrijven is het vertrekpunt de minimale eisen die de verschillende standaarden en certificeringen vooropstellen. Maar het moet verder gaan dan dat. Stap voor stap met doelstellingen (en investeringen om ze realiseerbaar te maken) die concreet meetbaar zijn, zodat de evolutie gemonitord kan worden en bijgestuurd waar nodig. Zorg er ook voor dat alle medewerkers betrokken worden in de verbeteracties, zodat voedselveiligheid steeds meer als een gedeelde verantwoordelijkheid gezien wordt.

Elke medewerker moet dus zijn of haar rol hebben binnen dit verhaal en overtuigd zijn het belang van voedselveiligheid en kwaliteit in de taken die ze uitvoeren. Een heldere communicatie mag dus niet ontbreken. Het hoeft evenmin te verwonderen dat ook training een essentiële hoeksteen van een voedselveiligheidscultuur vormt. En die moet niet alleen gaan over het belang van de eigen werkzaamheden, maar ook hoe de werkzaamheden van collega’s bijdragen tot meer voedselveiligheid. Dit kan nog verder worden bevorderd door medewerkers vanuit verschillende afdelingen binnen de onderneming samen te trainen in voedselveiligheid. En uiteraard geef je als management zelf het goede voorbeeld. Zorg dat je medewerkers de (technologische) ondersteuning krijgen die ze nodig hebben om hun taken voedselveilig uit te voeren.

We onderstrepen hier nogmaals het belang van een duidelijke communicatie. Door er regelmatig over te praten, kan je dit onderwerp echt laten leven onder alle medewerkers. Vertel welke acties er allemaal ondernomen worden, geef aan welke successen er al geboekt zijn, leg uit wat de volgende stappen zullen zijn … Door regelmatig te communiceren kunnen de juiste prioriteiten en boodschappen doordringen tot alle medewerkers en het besef van het belang van voedselveiligheid en kwaliteit verhogen. Maar communicatie moet ook tweerichtingsverkeer zijn. Motiveer medewerkers om feedback te geven. Ze moeten zich deel voelen van het verbetertraject en niet bang zijn om de schuld te krijgen als er toch iets fout zou lopen.

Evalueer ten slotte wat er al gebeurd is. Meten is weten en de basis voor verdere optimaliseringen. Een cultuur is geen tastbaar gegeven, maar door het vanaf het begin meetbaar te maken is het mogelijk om ontwikkelingen op te volgen en resultaten in kaart te brengen. En vergeet ook niet de successen die reeds gehaald zijn in de verf te zetten en te vieren. Goed werk erkennen zorgt voor een positieve werksfeer.