Europa beweegt. Wij ook?

Geopolitieke en handelsspanningen, klimaatverandering, verlies aan concurrentiekracht: Europa gaat door een turbulente periode die zijn model op de proef stelt en het dwingt om zich aan te passen. Die uitdagingen bieden een kans om het Europese project te herbevestigen en meer als eenheid op te treden: niet alleen om onze interne cohesie en internationale positie te versterken, maar ook om onze welvaart te verzekeren. Het momentum is daar: de nieuwe Europese Commissie toont haar ambities en lanceert initiatieven in sleuteldomeinen voor onze industrie. Welk perspectief biedt Europa ons? En welke hefbomen moeten onze overheden creëren om de leefbaarheid en toekomst van onze sector te verzekeren en zo een duurzame toegang tot kwalitatieve voeding te waarborgen voor iedereen?

De pandemie en de oorlog in Oekraïne herinneren ons eraan dat onze sector essentieel is om de voedselvoorziening in alle omstandigheden te garanderen. Die strategische rol verdient erkenning en ondersteuning, zowel op Belgisch als op Europees niveau, via drie belangrijke hefbomen: een eerlijke Europese markt die openstaat voor de wereld, een (industrieel) beleid dat competitiviteit en duurzaamheid verzoent en een versterkte samenwerking doorheen de hele keten. Onze voedingsbedrijven hebben tijdens de opeenvolgende crisissen hun veerkracht getoond. Maar vandaag bereiken ze hun grenzen, want hun competitiviteit en rendabiliteit staan steeds meer onder druk. Er is dringend nood aan actie en verandering!

Europa is een belangrijke economische hefboom voor onze industrie: het is een lokale markt voor onze producten, een bron van grondstoffen en een solide blok om onze positie in de wereldhandel te versterken. Toch erodeert ons marktaandeel, zowel binnen als buiten de EU. Om het tij te keren, moeten we onze interne markt versterken. Het vrije verkeer wordt nog steeds belemmerd door nationale barrières en oneerlijke regelingen waarmee lidstaten investeerders verleiden en bedrijven uit andere landen benadelen. De regels moeten voor iedereen gelijk zijn en eerlijke kansen waarborgen. En halt aan de overregulering waaraan onze beleidsmakers zich al te vaak bezondigen.

Als we ons staande willen houden tegenover de grootmachten, moet Europa met één stem spreken, strategisch en pragmatisch handelen en zich positioneren als betrouwbare partner. Via evenwichtige handelsakkoorden kunnen we kansen scheppen, ons concurrentievermogen versterken, duurzaamheidskwesties integreren en een meer gelijk speelveld realiseren. Om te voorkomen dat we voor onze voeding afhankelijk worden van andere landen of continenten – zoals het geval is voor energie – hebben we een sterke, competitieve en duurzame lokale voedingsindustrie nodig.  Economische welvaart en duurzaamheid kunnen samengaan, mits de juiste balans wordt gevonden. Daarom verwelkomen we de koerswijziging die op Europees niveau is ingezet met de lancering van nieuwe initiatieven. Duurzaamheid blijft een prioriteit, maar Europa wil klimaatambitie, steun voor de industrie en efficiëntie met elkaar verzoenen. 

We betreuren echter dat de visie op landbouw en voedsel bijna volledig voorbijgaat aan de centrale rol van de voedingsindustrie, het evenwicht tussen de schakels in de keten en geen oog heeft voor de consument. Hoe bouw je een duurzaam voedingssysteem zonder rekening te houden met alle spelers die eraan bijdragen en degenen voor wie het bedoeld is? De voedingsindustrie is niet zomaar een schakel in de keten: zij vormt het hart ervan. Zij koopt en verwerkt 70% van de Europese landbouwgrondstoffen, creëert waarde en banen en innoveert voortdurend. Zonder voedingsindustrie en voedselverwerking is er geen voedselzekerheid en geen duurzamer voedingssysteem.

Geen woorden maar daden. Nu is het tijd om de ambities om te zetten in concrete maatregelen. Onze overheden moeten dit waarmaken en zorgen voor een coherente aanpak op alle niveaus die echt ten dienste staat van onze industrie en de hele keten.   

Bart Buysse
CEO Fevia