Hygiënische bekabeling: voornaamste stelregels

Welke impact heeft de EU verordening inzake levensmiddelenhygiëne op de bekabeling? Als algemene stelregel geldt, hoe minder kabels aanwezig in high risk zones, hoe beter. Maar in de praktijk is het aantal kabels terugbrengen tot nul onmogelijk. De machines die instaan voor de verwerking hebben op zijn minst vermogen nodig. Dan zijn er twee stelregels om toch een zo mogelijk hygiëneniveau na te streven: minimaliseer het aantal kabels dat je nodig hebt in je high risk zones en pas systemen toe die volledig reinigbaar zijn. 

In de algemene verordening inzake levensmiddelenhygiëne (EU/852/2004) staat dat bedrijfsruimten voor levensmiddelen schoon moeten zijn en goed moeten worden onderhouden. De indeling, het ontwerp en de constructie van deze ruimten moeten zodanig zijn dat reiniging en/of desinfectie op de juiste manier kan worden uitgevoerd. Daarnaast moeten in de bereidingsruimten oppervlakken op plaatsen waar voedsel wordt gehanteerd gemakkelijk schoon te maken zijn. Dit betekent dat glad, afwasbaar, corrosie­-
bestendig en niet-toxisch materiaal moet worden gebruikt, tenzij de exploitant kan aantonen dat andere materialen geschikt zijn.

Bekabeling onderworpen aan zelfde voorschriften

De oppervlakken waarmee voedsel in contact komt zijn van primair belang, maar de overheid heeft expliciet aanvullende eisen gesteld aan alle oppervlakken in bereidingsruimten waar producten door de omgeving kunnen worden besmet. Voor elke machine wordt bekabeling gebruikt voor de toevoer van elektrische en/of pneumatische energie, maar evengoed voor het ontvangen en/of verzenden van elektromagnetische signalen en vandaag uiteraard ook datacommunicatie. Hoewel dit type bekabeling niet rechtstreeks in contact komt met voedsel, is het onderworpen aan dezelfde voorschriften, tenzij de operator expliciet kan aantonen dat de momenteel gekozen oplossing volstaat. Om aan de minimumeisen te voldoen, heeft de werkgroep Hygiënische Bekabeling binnen EHEDG een praktische richtlijn opgesteld. De hoofdregel in die richtlijn is: Vermijd bekabeling in voorbereidingsruimten. Als dit echter niet mogelijk is, gebruik dan alleen hygiënische bekabeling. Hygiënische bekabeling is mogelijk door:

• het minimaliseren van het aantal kabels (door kabels te combineren in een volledig gesloten kabelbeschermingsbuis, ook wel conduit genoemd);
• toepassing van een eenvoudig en volledig reinigbaar systeem.

Aandachtspunten

In het verleden zijn er verschillende systemen op de markt verschenen, die uiteindelijk niet bleken te voldoen aan de minimale hygiëne-eisen.

• beschermslang (conduit) knapte en brak daardoor;
• kabelwartels beschadigd door reinigingsmiddel;
• verticale kabeldraagsystemen met te veel dwarsverbindingen, die niet goed gereinigd konden worden;
• kabelbinders die moeilijk of niet aan de achterkant konden worden gereinigd.

Nieuwe generatie doet het hygiënischer

De nieuwe generatie beschermslangen, wartels, kabelbevestigingen en kabeldraag­systemen, hebben de hygiëneproblemen uit het verleden volledig weggenomen. Voor het hygiënisch nat, gecontroleerd nat en droog reinigen van de veld- en machinebekabeling is er nu een compleet pakket op de markt dankzij verschillende leveranciers. De nieuwe bescherms­langen zijn glad, afwasbaar en kunnen niet meer knappen – zelfs niet als ze leeg zijn – dankzij de speciale spiraalvormige binnenzijde. De buizen lekken dus niet meer, zijn chemisch resistent en zijn voorzien van rvs koppelstukken met hygiënische afdichting aan de plug of doos.