Wat komt er allemaal kijken bij selectie van voedingspompen?

Het verplaatsen van grondstoffen en/of halfafgewerkte producten is inherent aan voedselverwerking. De textuur en viscositeit van voedsel is niet alleen een belangrijke kwaliteitsparameter, maar beïnvloedt ook hoe het product zich gedraagt tijdens productie en verwerking. Daarom is dit van invloed op de selectie van voedselverwerkingspompen.

De exacte vereisten hangen uiteraard af van veel factoren, waaronder de aard van het product zelf en de processen die erbij betrokken zijn. Maar je kan grosso modo een scheidingslijn trekken dus producten die worden verpompt en verplaatst via leidingen en producten die worden getransporteerd, meestal via transportbanden of soortgelijke systemen. Door voldoende aandacht te besteden aan de keuze voor de juiste pomp, kunnen al heel wat problemen vermeden worden. En dat geldt voor eenvoudige vloeistoffen, maar evengoed voor poeders, pasta’s en mengsels van vloeistoffen en vaste stoffen. Waarom pompen ook voor deze producten de voorkeur verdienen? De mogelijkheid om verontreiniging van producten tijdens de verwerking te voorkomen en om de verwerkingstemperatuur, viscositeit, dosering … te handhaven.

Een van de nadelen dan weer is het risico om producten te beschadigen. Iets dat vooral speelt bij viskeuze producten met een hoge waarde. Denk aan honing, stroop, vla en crèmes. Productverlies laat zich financieel heel hard voelen. Bijkomend aandachtspunt is dat de viscositeit kan worden beïnvloed, wat kan resulteren in problemen zoals vloeibare of gescheiden sauzen of ongewenst karnen van zuivelproducten. Bij materialen die vaste stoffen bevatten, zoals fruitmengsels, kan het verkeerde type pomp gemakkelijk de vaste fractie beschadigen, waardoor de kwaliteit afneemt of, in het ergste geval, juist dat wat uw product onderscheidt zou verloren gaan. Hoewel de fysische en gedragseigenschappen van veel levensmiddelen goed gedocumenteerd zijn, is het in complexere gevallen noodzakelijk om het te verwerken product grondig te begrijpen om de juiste pomp voor zowel het product als het proces te specificeren.

Dit kan met eenvoudige metingen ter plaatse of door middel van labo-analyses. Parameter nummer één om in de gaten te houden is de temperatuur, omdat de fysische eigenschappen variëren naarmate het warmer of kouder is. Viscositeit is een meting van de stromingsweerstand en is daarom een belangrijke factor, en er is informatie over de deeltjesgrootte nodig. De chemische samenstelling, bijvoorbeeld of het materiaal zuur is, moet ook bekend zijn, om de juiste materialen te gebruiken in de productie van de pomp. Wil je weten hoe groot de kans is dat het waaierhuis van de pomp het medium zal beschadigen? Kijk dan onder andere naar de gevoeligheid aan schuifspanningen. De fysische eigenschappen van sommige producten zullen veranderen na blootstelling aan hoge schuifspanningen, en hoewel dit in sommige omstandigheden gunstig kan zijn (zoals het veranderen van room in boter), kan dit in andere omstandigheden niet gunstig zijn (bijvoorbeeld wanneer je room wilt produceren). Er moet ook rekening worden gehouden met de dampspanning om problemen zoals flashing of cavitatie te voorkomen.

Aangezien viscositeit een belangrijk onderdeel is van de textuur van voedsel en dranken, mogen verwerkingsprocessen hier geen nadelig effect op hebben. Factoren zoals pompen, verwarmen, koelen en door buizen leiden kunnen allemaal de viscositeit beïnvloeden, waarbij de exacte effecten afhangen van zowel de vloeistof zelf als de manier waarop deze wordt behandeld. En alsof dat nog niet voldoende criteria zijn om mee rekening te houden, moet de apparatuur ook nog eens voldoen aan de normale vereisten van voedselverwerkende apparatuur, bijvoorbeeld in verband met reinigingsprocessen zoals CIP en SIP. Welk voedingsmiddel u ook wilt verpompen, inzicht in de viscositeitseigenschappen is de eerste stap bij het specificeren van een systeem dat geen nadelige gevolgen heeft voor de kwaliteit van uw product.